Grąbczewski Bronisław (1855-1926)

On był wybitny podróżnik po Azji Środkowej, generał lejtnant wojsk rosyskich. Urodził 15 I w Kowtanowie w pow. telszewskim na Litwie, w rodzinie szlacheckiej, pochodzącej z Mazowsza płockiego. Dzieciństwo spędził G. w majątku rodzinnym Krepsztach. W lutym 1863 r. ojciec jego Ludwik został aresztowany i po dłuższym uwięzieniu zesłany na Syberię. Majątek rodzinny uległ w r. 1868 przymusowej sprzedaży, a rodzinę G-go wysiedlono do Kongresówki. Po ukończeniu IV Gimnazum w Warszawie kształcił się G. w Institucie Górniczym w Petersburgu, ale go nie ukończył. Wstąpił natomiast jako ochotnik do stojącego w Warszawie pułku ułanów gwardii. Już wedy odbył pierwszą daleką podróż, mianowicie towarzyszył dyplomacie rosyjskiemu Aleksandrowi Joninowi do Ameryki Południowej. Powróciwszy z podróży złożył G. egzamin oficerski, postarał się jednak o przeniesienie do Azji Środkowej (1875). Skłoniła go do tego przede wszystkim żądza przygód i chęć poznania odległych, egzotycznych krajów, jednakże do decyzji tej przyczyniła się również obawa, by wbrew przysiędze złożonej ojcu nie być zmuszonym walczyć z rodakami, oraz przykre strony służby wojskowej w obcym mundurze, od którego stroniło społeczeństwo polskie. Przydzielony do 14. turkiestańskiego batalionu liniowego został G. adiutantem gen. Skobelewa, później gen. Witgensteina. Uczestniczył w zajęciu chanatu kokandzkiego (1876). Brał też udział w nieudanym poselstwie do Jakuba beka, w ekspedycji w góry Ałajskie (1877) i w wyprawie samarkandzkiej (1878). Porzucił jednak w stopniu porucznika służbę w armii czynnej, przeszedł do administracji i został pomocnikiem naczelnika powiatu margelańskiego (1880).

W r. 1885, jako urzędnik do szczególnych poruczeń przy gubernatorze Fergany, otrzymał misję zlustrowania wspólnie z przedstawicielami Chin granicy rosyjsko-chińskiej, w górach Tian-szan. Dzięki temu odbył podróż do Kaszgarii od sierpnia do września 1885 r. Wykonawszy swe zadanie zwiedził Kaszgarię południową, dotarł przez Jangihisar i Jarkend do Gumy i Chotanu na skraju pustyni Takla Makan. Stamtąd udał się przez Sandżu w drogę powrotną. W czasie podróży zebrał informacje o wojsku chińskim i jego dyslokazji w Kaszgarii oraz wiele wiadomości naukowych o tym kraju. Wykonał także zdjęcie marszrutowe przybytej drogi. Obszerne urzędowe sprawozdanie G-ego, pt. Otčet o poezdke v Kašgar i južnuju Kašgariju v 1885 godu, zostało wydrukowane w r. 1886 w Ferganie w 100 egzemplarzach i rozesłane do różnych instytucji wojskowych i naukowych. Ta pierwsza drukowana praca G-ego zadecydowała o dalszych jego losach. Sztab generalny rosyjski zwrócił uwagę na G-ego. Zainteresowało się nim także Rosyjskie Tow. Geograficzne. Przyznało mu ono srebrny medal za wyprawę. Zachęcony powodzeniem korzystał G. z każdej okacji, by poznać różne zakątki Fergany. W r. 1886 znów odwiedził góry Tian-Szan i dotarł do źródeł Syr-Darii. W 1888 r., z polecenia Aleksandra III, zorganizował powstanie w Afganistanie północnym, skierowane przeciw emirowi Abdurrachmanowi, a to przy pomocy pretendenta do tronu, brata emira, Ischaka chana. T. r. wyruszył w swą pierwszą wyprawę naukową. Patronowało jej Rosyjskie Tow. Geograficzne. Celem ekspedycji było zbadanie Kandżutu. W czasie tej wyprawy, która trwała 4 1/2 miesiąca i przecięła Pamir z połnocy na południe, dotarł G. do stolicy chanatu.

…

[Polski Słownik Biograficzny. T9. Wrocław 1960-1961]

Was ist das Glück für mich?

Was ist Glück für mich? Das Glück ist Relativ. Verschiedene Leute leben zusammen. Deshalb viele Interessen sind in der Gesellschaft. Aufgrund des Interesse gibt es viel Glück. Das Glück ist für mich dass die Familie, die Arbeit, die Gesundheit sind.

Meine Familie ist Glück für mich. Ich freue mich weil meine Familie, meine liebe Leute mich noch nie allein lassen können. Ich bin glücklich. Wenn ich ohne sie hätte, hätte ich einen Arm man sein.

Ich finde das dass meine Arbeit für mich das Glück ist! Ich fühle mich die Freiheit von was mache ich in der Arbeit. Wenn ich Arbeitlos wär, würde ich kein Reisen und Urlaub machen, kein Geld verdienen.

Glück ist Dinge was ich habe. Wir sind glücklich. Wenn Glück einzigartig, nur ein Ding genauso Diamant wär, würde wir traurig sein. Wovon wir die Begeisterung erhalten!

Zum Schluss Glück ist die Begeisterung.

Was ist für mich Freundschaft

Ich habe viele Freunde von vor der Schule und Schule, Universität und Arbeit. Freundschaft ist für mich, dass man nich nur Spaß miteinander hat, sondern sich auch vertrauet, und gegenseitige Hilfe. Z.B. Als ich sechs oder sieben war, hatte die ich einen Freund, der Dojoo heißt. Sein Vater war auch Freund meines Vaters. Dojoo und ich spielten und kletterten zusammen. Unsere Tage verbrachten wir viel Spaß. Meine Stadt ist im Nord-Westen der Mongolei. Dort ist es sehr kalt in der Winterzeit. Zwischen meinem und seinem Haus gab es eine Tür aus Eisen. Wenn wir durch die Tür gingen, sah der Frost wie eine Süßigkeit aus. Wir besprachen, ob wir die Süßigkeit essen sollten oder nicht. Endlich Entscheid ich sie zu probieren, aber dann klebte meine Zunge an der Tür. Ich konnte nicht schreien. Dojoo ging nach Haus, um ein Glas Wasser zu holen, damit er meine Zunge aus der Tür nehmen konnte.     Danke mein Freund!

Das ist Freundschaft!!

 

 

Moja niezapomniana podróż

Dwa lata temu, ja i moja żona codziennie spacerowaliśmy przez ulicę Zieloną i Piotrkowską w centralnym polskim mieście które nazywa się Łódź. To było spełnienie naszego marzenia, kiedy zdaliśmy państwowy egzamin w Mongolii. Pewnego dnia moja dziewczyna powiedziała że chciałby podróżować do za granicę. Zobaczyliśmy już Kraków, Warszawą, Chęstochowę, Katowic oraz Łódź i też będziemy mieszkać 4 lata w Polsce. Pomyślałem, że to dobry pomysł. My mamy czas w Polsce i nie mamy czasu w innym krajach. Ja surfowałem po internecie i wybrałem jeden z nich. Chciałem zrobić jej niespodziankę. Mój wybór to jest Paryż symbol miłości. Pojedziemy w podróż do Francji. Najpierw ona mi nie wierzyła, potem szybko spakowaliśmy nasze bagaże. Ona przyniosła swoją walizkę a dla mnie plecak był lepszy. Wsiedliśmy do tramwaju numer 12, ale nie wiedzieliśmy, że ma odjazd przez inne ulice. Myślałem, że się spóżniliśmy i szybko biegliśmy na autobus. Na Kaliskiej niczego jednak nie było. Po dziesięciu minuta przyjechał duży biały autokar. W końcu spotkaliśmy się z naszym towarzyszami podróży. Wszyscy byli Polakami. Bardzo poddało się nam Wieża Eiffla, Katedra Notre-Dame, Luwr, Bazylika Sacre-Coeur kościół na szczycie wzgórza Montmartne w Paryżu. Najpierw z naszą grupą zobaczyliśmy muzeum Luwr. Tam wszystko było interesujące i doskonałe. Ja chciałem zobaczyć każde dzieło sztuki za pierwszym razem ale potem zrozumiełem że nie mogę, bo tam było bardzo dużych rzeczy. Wyszliśmy z muzeum. Naszej przewodniczka pani Dorotha wskazoła czerwonego parasol jako znak dla naszych ludzi. Katedra Notre Dame była bardzo piękna taka jaka w Bajcie. My też weszliśmy na Bazylikę Sacre Couer długimi białymi schodami. Kościół był bardzo duży i piękny. Ja i moja żona pojechaliśmy nad Sienę i kupowaliśmy pamiątki i prezenty. I było też romantycznie. Ostatniego dnia wchodziliśmy na Wieżę Eifflą. Na szczycie było pięknie i była dobra widoczność. Podróż była niezapomniana.

der wichtiger Wortschatz

Der Abschlussball – ein großes Fest nach einem Tanzkurs

Jdn. Auffordern – jdn. fragen: Tanzt du mit mir?

Fallen – Sie öffnet die Tür und fällt ihrem Vater sofort um den Hals.

Mutig sein – keine Angst haben

Du stehst auf meinem Fuß.

Zusagen – auf eine Frage “Ja” antworten.

Absagen – nach dem ,Ja’-Sagen doch ,Nein’ sagen.

Und dann lügt sie – Marie denkt etwas und sagt etwas anderes.

den Urlaub verschieben -früher oder später Urlaub machen

Was sollst du machen?

Ich möchte ein Buch erzählen. Heute habe ich ein neues Buch gelesen. Es ist über eine junge Frau.

Sie heißt Fräulein Else. Bleibt in den Ferien, in Italien. Ihr Vater ist der Anwalt in Wien. Vielleicht ist er am besten Anwalt in der ganzen Welt. Er verdiene viel, aber dann verliert er immer alles in der Börse. Er macht immer die Schulden.

Sie hat ein Telegramm von ihre Mutter empfangen. In der Brief wird dass geschrieben. Ihr Vater hat wieder Geld an der Börse verloren. Er hat 30000 Gulden Schulden bei Dr. Fiala. Wenn das Geld bis 5.September nicht bekommen, muss ihr Vater ins Gefängnis. Es gibt nur ein Möglichkeit. Herr von Dorsday. Elsa muss ihn um die 30000 für ihr Papa bitten.

Dann Elsa geht ins Hotel und treffe mit Dorsday. Sie bat ihn für ihr Vater, Dorsday’s alt Freund.

Dorsday sagt er gibt ihrem Vater das Geld. Aber Sie, Elsa ist so schön und jung. Ich möchte Sie nur-sehen. Heute Nacht in seinem Zimmer, Nummer 65, oder im Wald, im Mondlicht…

Viktor Frankenschtein

Ich höre ein Buch. Es ist sehr interessant und gefällt mir. Ich verstehe alles. Alles ist klar. 

Was will in dem Buch? 

Viktor Frankenschtein ist höflich Kind. Er gehe nach der Ingoltburgsstadt und studiere. Er nicht zurückfahren. Er ist Wissenschaftler. Er schaffe einen Mann. Aber der Mann ist traurig und hässlich. Niemand haben keine Lust bleiben mit sein Kreatur. 

The envoy to the Torgut Mongol State: his diary

In the beginning of XVIII century Enkh-Amgalan(1654-1722) who was the most famous king of the Qing dynasty (1616-1912) has been strengthening his diplomatic and military power against the Oirat Mongol State (1634-1758). After he succeeded to victory his antagonistic enemy Galdan Boshigt khan (1644-1697), was focusing  to Tsewengrabtan prince (?-1727) of Dzungaria. Sovereign Dzungarian state has been potential threat to Qing dynasty. Especially his new subjugation which was called Khukh nuur and Tibet, Northern Mongolia. Enkh-Amgalan king has been searching new confiderate against Dzungaria. But it is not Russian Tsar. May be he politically and geographically knows little bit about state of Russia. Who live behind Oirat Mongol State? Only Torgut Mongol State where was locating around Ijil river have been communicating with him for 70 years. Then king had decided to send envoy to the Ayuk king of Torgut Mongol State. Tulisen was being choosed by emperial envoy. He has recieved detailed instruction for communicate Russian Tsar and Ayuk king of Torgut Mongol. Also he has to do good geographical notes. 

    Tulisen take a long journey. He writes Sibirian town and geography and tribes. Also he did the map. It was first the map about Siberia and Russian towns in Siberia and Southern Russian Steppe. He had been traveling for 3 years in the 1713-1717.